Wspólna pamięć – wspólna sprawa. O społecznym archiwum Woli Justowskiej 14.10.2025

Dlaczego warto pamiętać?

Historia miejsc, w których żyjemy, nie zapisuje się wyłącznie w podręcznikach. To także – a może przede wszystkim – opowieści mieszkańców, zdjęcia z rodzinnych albumów, historie przekazywane z pokolenia na pokolenie, osobiste wspomnienia, przedmioty codziennego użytku i głosy, które często pozostają niesłyszane. Archiwum społeczne to przestrzeń, w której ta codzienna, osobista i lokalna pamięć znajduje należne jej miejsce.

Czym jest archiwum społeczne?

Społeczne archiwum to oddolna inicjatywa dokumentująca lokalną historię – tworzoną nie przez instytucje naukowe, lecz przez samych mieszkańców. Jego podstawą są osobiste materiały: zdjęcia, dokumenty, listy, wspomnienia, nagrania, mapy, wycinki prasowe, pamiątki. To nie tylko sposób ochrony dziedzictwa, ale również jego demokratyzacja – oddanie głosu każdemu, kto chce się podzielić swoją historią.

Archiwa społeczne opowiadają o codzienności: o tym, jak wyglądało życie w dzielnicy, gdzie spotykali się sąsiedzi, co było ważne dla lokalnej społeczności. Odkrywają też zapomniane wątki, ukazują różnorodność doświadczeń i budują międzypokoleniowe więzi.

Wola Justowska – miejsce warte zapamiętania

Willa Decjusza, od wieków pełniąca rolę miejsca dialogu, kultury i gościnności, staje się dziś centrum działań dokumentujących dziedzictwo jednej z najbardziej niezwykłych dzielnic Krakowa – Woli Justowskiej. Chcemy wspólnie z mieszkankami i mieszkańcami odkrywać to, co było: od dziejów przedwojennego uzdrowiska i szpitala, przez powojenną codzienność, aż po współczesność.

Jak mówi kuratorka projektu, Anna Słupek:
„Rozmowa z Katarzyną Kobylarczyk rozpoczyna cykl spotkań otwartych poświęconych archiwum społecznemu Woli Justowskiej. W jego ramach mieszkańcy będą mogli dzielić się wspomnieniami, fotografiami i dokumentami związanymi z historią dzielnicy. Razem stworzymy przestrzeń ożywiania pamięci i odkrywania na nowo historii Woli.”

Dlaczego to ważne?

Bo bez pamięci nie ma tożsamości.
Bo to, co nieudokumentowane, łatwo zapomnieć.
Bo każde wspomnienie to fragment większej opowieści o nas samych, naszych miejscach, wartościach, przemianach.

W dobie cyfrowej i przyspieszonego tempa życia szczególnie potrzebujemy zatrzymania – spojrzenia wstecz, zadania pytań o to, skąd pochodzimy i co chcemy zachować dla przyszłych pokoleń.

Jak możesz pomóc?

– podziel się swoimi wspomnieniami,
– przynieś stare zdjęcia lub dokumenty – zeskanujemy je i oddamy w Twoje ręce,
– przyjdź na spotkania i warsztaty – razem stworzymy coś trwałego i ważnego.

Archiwum społeczne Woli Justowskiej to historia tworzona wspólnie – przez sąsiadów, dla sąsiadów.
Dołącz do nas. Pamięć jest w Twoich rękach.

Więcej informacji: https://willadecjusza.pl/archiwum-spoleczne 
Kontakt: Anna Słupek – a.slupek@willadecjusza.pl